Maak de Twentse voedselkringloop lokaal!

Willem Kruidhof is Twentenaar in hart en nieren. Hij is in 1950 geboren in Enschede en bracht daar zijn jeugd door. Willem vertrok na zijn studie toch naar het westen. Ook heeft hij daarna een tijd in Amersfoort gewoond en gewerkt. Als dertiger kwam hij echter heel bewust weer terug naar Twente om een gezin te stichten. “Op het moment dat je een gezin begint, zoek je een ander soort milieu waarin de kinderen rustig op kunnen groeien, met ruimte en dichtbij de natuur. Als je dat wilt moet je gewoon buiten de Randstad zijn.” Sindsdien is hij altijd in Twente gebleven. De vele projecten die hij in het buitenland heeft gedaan brachten hier ook geen verandering in; Twente is waar zijn roots liggen en waar Willem tevreden is. “Ik vind het leefklimaat hier veel beter dan in het westen. De welvaart is hier beter, het gaat hier beter met mensen dan in het westen van het land. Je woont hier beter, het milieu is hier beter.”

Willem is regionaal ontwikkelingseconoom, hij kijkt dus naar hoe de regionale economie van Twente zich ontwikkelt. In het verleden heeft hij als adjunct-directeur bij de Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij (OOM NV) erg veel Twentse economische projecten begeleid. Zijn interesse in een circulaire economie en vooral voedselproductie had hij eigenlijk altijd al, hij is namelijk ook milieutechnoloog. Deze combinatie heeft ertoe geleid dat hij onderzoek is gaan doen naar de voedselproductie voor steden, dit project heette ‘Feeding the City’. Willem kwam er toen achter dat wanneer de landbouw steeds meer globaal wordt en wanneer lokale voedselproductie terugloopt, negatieve effecten heeft op het milieu èn de economie van onze regio. In Twente vindt veel landbouw plaats, maar toch kopen wij 95% van ons voedsel buiten de regio, volgens Willem. 

“Twente exporteert halffabricaten en landbouwproducten en importeert voedsel. Dat betekent dat er heel veel toegevoegde waarde verdwijnt uit de regio. Dat kost werkgelegenheid en werkt krimp in de hand.” Willem adviseert om een deel van deze voedselproductie weer lokaal te organiseren, omdat wij daar gewoon een enorm economisch voordeel bij kunnen hebben. Een circulaire, lokale voedselproductie pakt ook voor de Twentse boeren beter uit, zegt Willem. “Ik werk aan het concept ‘ketencoöperatie’ waarbij ketenintegratie op lokale schaal de boeren weer invloed geeft op een eerlijke prijs voor hun productie. Hierdoor kunnen boeren bijsturen en dat kan ervoor zorgen dat we voorkomen dat ze slachtoffer blijven van prijzenslagen van de supermarkten en een goede prijs-kwaliteitverhouding kunnen realiseren voor hun producten. Boeren moeten nu steeds efficiënter (lees grootschaliger) werken om te blijven concurreren in deze globale ketens. We moeten met z’n allen van efficiënt naar duurzaam en van landbouw naar voedsel.  “Schaalvergroting betekent dat we over een aantal generaties gewoon een groot kaal en bijna verlaten productielandschap overhouden in Twente. Ik zie dat niet zo zitten”, zegt Willem.

Om die lokale voedselkringloop dan ook echt circulair te maken, is het uiteraard van belang dat er geen open einden zijn. Zo kan het mestafval van veehouders circulair gebruikt worden voor het verbouwen van voedsel of veevoer in Twente. Op die manier wordt afval juist nuttig. 

“Ik ben geen anti-globalist, want als ik dat zou zijn dan zou ik tegen onze huidige welvaart zijn. Maar ik vind wel dat we wat aan de negatieve invloed van de globalisering moeten doen, in ons eigen belang. We kunnen veel negatieve effecten verminderen”, aldus Willem. Onze welvaart is dan wel voor een groot deel aan globale ketens en vrije handel te danken, de meer perifere gebieden in Nederland zoals Twente, Drenthe en de Achterhoek hebben er onder andere op het gebied van voedselproductie niet altijd profijt van. De globalisering heeft ertoe geleid dat veel lokale diensten en producten worden vervangen door diensten en producten van buiten onze regio. Zo berekende Willem dat als wij in plaats van 5% van ons voedsel, in de toekomst 15% van onze voedselconsumptie uit de eigen regio halen, er al snel 1500 tot 2000 arbeidsplaatsen in Twente bij komen. “100% zal het nooit worden; we gaan in Twente geen bananen kweken. Maar, als je die 5% naar 15% weet te verheffen, levert dat al enorme voordelen op”.

Niet alleen voor onze regionale economie levert dit grote voordelen op, ook op het gebied van klimaat, milieu en natuurbescherming is het lokaal maken van onze voedselproductie beter.  “Ongeveer de helft van de voedselproductie valt uit in die lange globale ketens, dus er is erg veel verspilling. Bovendien scheelt het enorme hoeveelheden CO2-emissie als je voedsel niet meer uit Zuid-Amerika of Azië haalt, maar lokaal kunt produceren.” Ook de voedselveiligheid neemt toe, in het geval van conflicten, natuurrampen of andere onvoorspelbare gebeurtenissen, zijn wij voor ons voedsel niet afhankelijk van landen en regio’s waar wij geen controle op hebben. Willem denkt met zijn Twentse hart dus echt in het belang van onze regio, maar raakt hierbij het gezond verstand niet uit het oog; globalisering heeft ook zijn voordelen. Zien we in de toekomst dat de ketencoöperatie van Willem verwezenlijkt wordt? Wij blijven het volgen.