Forse ambitie RES-Twente: helft huidig elektriciteitsverbruik in 2030 duurzaam opgewekt

Twente heeft het concept van de Energie Strategie Twente opgeleverd. Sinds het najaar van 2019 zijn allerlei werkgroepen van gemeenten, de provincie Overijssel en het Waterschap Vechtstromen bezig met het maken van energieplannen. Het concept dat is aangeboden aan het Nationaal Programma RES, beschrijft welke mogelijkheden er zijn om in Twente elektriciteit op te wekken uit zon en wind. Maar ook hoe Twente in de toekomst duurzaam en aardgasvrij woningen en gebouwen kan verwarmen. “Dit is een belangrijke eerste stap in een energietransitie die impact zal hebben op de manier waarop we wonen, werken en leven”, zegt Louis Koopman, voorzitter van de Stuurgroep RES Twente.

Doel is dat alle RES-sen in Nederland opgeteld, samen de nationale opgave voor de opwek van hernieuwbare elektriciteit op land realiseren. Voor de 30 regio’s in Nederland betekent dit vanuit het Klimaatakkoord dat zij samen 35 terrawatt-uur (Twh) aan duurzame elektriciteit moeten opwekken. Twente neemt 1,5 Twh voor haar rekening. Binnen tien jaar wordt dan de helft van het huidige elektriciteitsverbruik in de regio duurzaam opgewekt. Twentse bestuurders spreken in de concept-RES uit stevig te willen inzetten op grootschalig zon op dak, zonnevelden en het plaatsen van windmolens of windturbines. Met biogasnetwerken en industriële restwarmte kan Twente in potentie aardgasvrij woningen en gebouwen verwarmen. Het platteland is een bron van biogas, terwijl in het stedelijk gebied veel industriële restwarmtebronnen aanwezig zijn. Met deze twee bronnen is er potentie om 64% van alle woningen in Twente duurzaam te verwarmen. De potentie van duurzame warmtebronnen heeft ook een gunstig effect op de elektriciteitsbehoefte, volgens Louis Koopman.

In alle Twentse gemeenten, bij de waterschappen en provincie Overijssel lopen al veel initiatieven op het gebied van klimaat en duurzaamheid. In deze initiatieven zit letterlijk veel energie. De Energie Strategie Twente bouwt voort op de opbrengsten van deze initiatieven. Waterschap Vechtstromen creëert manieren om op een duurzame manier energie op te wekken. In Hengelo wordt een Energiefabriek gebouwd die stroom maakt van rioolafval. Als het project is afgerond heeft de regio er een duurzaam en innovatief hoogstandje bij!

Maar ook het Twentse bedrijfsleven doet een grote bijdrage. Zo is er door Koninklijke Grolsch en Twence een belangrijke stap genomen. Twence gaat via een nieuw aan te leggen leiding, warmte die volledig groen is opgewekt leveren aan Grolsch. Daarnaast zijn er de Twentse boeren die een biogasnetwerk lanceerden. Energiecoöperatie IJskoud bestaat op dit moment uit zes melkveehouderijen uit Noord-Deurningen en omstreken die biogas produceren door op eigen bedrijf mest van melkkoeien te vergisten. Het netwerk voorziet verschillende bedrijven in de buurt van energie.

Uit de concept-RES blijkt dat de exacte locaties voor zonne- en windenergie nog niet bekend zijn. Elke gemeente is zelf verantwoordelijk voor de locatiekeuze behorend bij de concept-RES. In de komende periode gaan de Twentse gemeenten, in samenspraak met inwoners, grondeigenaren en betrokkenen, afwegen welke locaties in aanmerking komen. Ook waar welke warmtebronnen ingezet gaan worden, is nu nog niet bekend. De bebouwing van Twente is immers overal anders, denk alleen al aan steden of platteland. Elke gemeente is daarom zelf verantwoordelijk voor de transitievisie warmte. Daarin wordt aangegeven welke wijk voor 2030 verduurzaamd wordt en wat de alternatieven zijn. Louis Koopman: “Deze concept-RES Twente is dus ook vooral een uitnodiging om het maatschappelijk gesprek te voeren met elkaar. Alle Twentse gemeenten gaan nu in dialoog met de samenleving over het lokale energiebeleid, de regionale energiestrategie en de verdere uitwerking daarvan. Op basis van de resultaten die uit die dialoog naar voren komen, stellen we de RES Twente 1.0 op. Die moet op 1 juli 2021 gereed zijn.

Onderdeel om tot de RES 1.0 te komen gaat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) het Twentse concept doorrekenen. De bevindingen van het PBL en de reacties uit de samenleving worden meegenomen in de verdere uitwerking van de RES 1.0. In het voorjaar van 2021 vindt besluitvorming plaats over de RES 1.0 door de Twentse gemeenteraden, het Algemeen Bestuur van het waterschap Vechtstromen en Provinciale Staten. “Dit is hét moment om helder en duidelijk naar elkaar uit te spreken wat we kunnen, wat we willen en wat eventuele alternatieven zijn. De gemeenten zijn daarbij in de lead en als RES Twente faciliteren we de gemeenten daarbij”, zegt Koopman. “In de concept-RES ligt nog niets vast, het is een eerste, belangrijke stap die richting geeft.”