Twentse boerin start regeneratieve boerderij

“Het roer moet drastisch om in ons huidige landbouwsysteem”, zegt Sanne Beld, oprichtster van ‘Met natuur mee’. “De rapporten over het biodiversiteitsverlies en de klimaatverandering liegen er niet om. We hebben al flink last van de problemen die dit opleveren, neem de extreme droogte in Twente van de afgelopen twee zomers en de stikstofcrisis.” De oplossing voor deze problemen? Regeneratief boeren, volgens Sanne Beld. Een regeneratieve boerderij is erop gericht om het herstellende vermogen van de natuurlijke processen zijn werk te laten doen, en dit te versterken. Hierdoor wordt bodemuitputting en -degradatie tegengegaan, maar het draagt ook bij aan de biodiversiteit die o.a. weer belangrijk is voor het voortbestaan (maar ook in toom houden van) bepaalde dier- en plantsoorten. Evenwicht is key, en de natuur kan hier het beste zelf voor zorgen. We moeten het belang hiervan niet onderschatten, zegt Sanne: “Het gaat allang niet meer alleen om bijzondere vlinders of mooie bloemen. Het gaat om ons voortbestaan.”

Regeneratieve landbouw vraagt om een werkwijze die anders is dan we gewend zijn, zegt Sanne. “We moeten samenwerken met natuurlijke processen. Het is gebaseerd op meerjarige planten en bomen, het duurt dus ook een tijdje voordat je hier oogst van hebt.” Deze aanpak vergt dus meer geduld en zal in het begin niet zoveel opleveren als traditionele landbouw, maar als het eenmaal loopt is het volgens Sanne zelfs mogelijk dat je meer oogst dan bij traditionele landbouw. “Het probleem is alleen wel dat onze bodem zo gedegradeerd is door het huidige landgebruik. Het kost tijd om de bodem weer te herstellen naar een gezonde, levende bodem. Het kost ook tijd om de biodiversiteit weer te herstellen.” Dat het mogelijk is? Zeker! Zegt Sanne, op meerdere plekken op de wereld is dit al bewezen: “Het is op verschillende plekken op de wereld duidelijk geworden dat we met deze regeneratieve landbouw in een aantal jaren veel kunnen herstellen en opbouwen.”

Er wordt uitzonderlijk gebruik gemaakt van natuurlijke middelen bij regeneratieve landbouw, om de bodem te verbeteren en bewerken. “In de opstartfase worden koeien en kippen ingezet om de bodemgezondheid te verbeteren. Er wordt geen kunstmest of gif gebruikt, er wordt gewerkt naar een natuurlijk evenwicht en biodiversiteit is daarvan een belangrijk onderdeel.” Met de natuur meewerken zal positieve effecten hebben op onze milieubelasting in het algemeen. Het landschap wordt weerbaarder en is in staat meer te verdragen, wat uiteindelijk klimaatverandering tegen zal gaan. De effecten van een regeneratieve boerderij zijn meer CO2 opslag in de bodem, een groter vochtvasthoudend vermogen en een hoge biodiversiteit.

Sanne is zich ervan bewust dat deze ‘landbouwtransitie’ misschien niet makkelijk is en tijd kost, maar naar haars inziens is het zeker noodzakelijk. “De manier hoe we nu omgaan met onze grondstoffen is doodlopend, dat is echt heel duidelijk.” De regeneratieve boerderij van ‘Met natuur mee’ zit nog in de opstartfase. Om een beeld te geven van hoe zo’n landschap eruitziet heeft Sanne een streefbeeld laten maken (zie afbeelding). Sanne is momenteel nog bezig met het verwerven van een locatie waar ze dit streefbeeld in de praktijk kan brengen. “We zijn al met een onderdeel van ons streefbeeld begonnen, de Graskippen. Deze worden gehouden op Staatsbosbeheer grond. De kippen worden dagelijks verplaatst, dat mobiele houden van vee is een belangrijk onderdeel van regeneratieve landbouw. Zo zorg je dat de mest gedoseerd aan de bodem wordt afgegeven en het gras niet over begraasd wordt.” Natuur en boer leven met elkaar in balans bij regeneratieve landbouw.

Niet alleen de wijze van het bedrijven van landbouw moet aangepast worden. Sanne benadrukt dat de markt ook om moet. “Deze nieuwe manier van landbouw is gericht op minder export en meer lokaal voedsel via directe verkoop.” Dit zal niet alleen voordelig uitpakken voor het klimaat, doordat voedsel niet over de hele wereld wordt verscheept, maar ook voor de boeren, doordat ze meer grip hebben op hun eigen prijzen. In die zin denkt Sanne dat we niet minder maar juist meer boeren nodig hebben die het anders aanpakken. Dat kan alleen niet zonder de consument die bereid is de meerwaarde te betalen. De boer kan niet veranderen als de consument niet verandert in zijn koopgedrag, het moet van ons allen komen. Tot slot zegt Sanne Beld: “Ik wil dat jongeren er weer voor kiezen om boer te worden, omdat het iets is waar we met zijn allen trots op zijn. Het probleem zit nu voor een groot deel bij de landbouw maar de oplossing ook”. Voorlopers zijn nu hard nodig die op verschillende manieren laten zien hoe het anders kan.