Technology Base: een immense proeftuin in een groene omgeving

Joep van Aaken is gebiedsontwikkelaar en sinds 2008 bezig met de transformatie van het oude vliegveld Twente. De gebiedsontwikkeling is een van de grootste ruimtelijke projecten ooit in Nederland. Even terug in de tijd: in 2003 werd door toenmalig defensieminister Kamp besloten de militaire luchtmachtbasis Twenthe uit bezuinigingsoverwegingen te sluiten. Het betekende een geschat verlies van directe en indirecte werkgelegenheid van circa 2.000 banen in Twente. Er kwam een gebied van bijna 500 hectare beschikbaar voor nieuwe functies. Twente stortte zich na de aankoop van het terrein op de herontwikkeling van het groene hart van de regio. Daarvoor hadden de gemeente Enschede en provincie Overijssel een visie vastgesteld met verschillende functies, inclusief een gebied van 130 hectare dat werd teruggegeven aan de natuur. Voor het noordelijke plandeel van 220 hectare waar ook de 3 km lange startbaan ligt, is in 2015 een nieuwe koers vastgesteld. Een Commissie van Wijzen, onder leiding van Bernard Wientjes adviseerde voor dit gebied dat er een ‘iconisch’ bedrijventerrein moest komen. “Voor de herontwikkeling van de militaire vliegbasis hadden wij de opdracht om te kijken naar een transformatie voor een economische sterker en duurzamer Twente. Daarin liep dus evenwichtig mee dat je rekenschap geeft aan een bijzonder en kwetsbaar landschap.  Dat zoeken naar evenwicht tussen economie en natuur is een constante in deze gebiedsontwikkeling”, vertelt Joep van Aaken.

Sindsdien is een gebied ter grootte van een derde van de voormalige vliegbasis ingericht tot een groot natuurgebied dat publiektoegankelijk is.  Een van de al bebouwde clusters waar één van F16 squadrons gevestigd was, wordt geëxploiteerd als beurzen- en evenementenlocatie en de voormalige legerkampen zijn ontwikkeld tot extensieve groene woonparken. Het terrein dat in eerste instantie beoogd was als commerciële burgerluchthaven is nu Technology Base. Een groene bedrijvencampus waar de omliggende landgoederen aanhechten. Er is een gezonde balans tussen rust en reuring, hooggespecialiseerde bedrijvigheid gecombineerd met natuur- en recreatievoorzieningen. Joep: “De groene omgeving, het grote en ruige gebied, de unieke lange start- en landingsbaan en de aanwezige hangars, vliegtuigshelters en weidse grasvlaktes, maken het een locatie die heel geschikt is om technologische bedrijven te huisvesten en hun nieuwe producten te ontwikkelen, testen en uit te proberen. Het is daarmee ook een immense proeftuin met letterlijk en figuurlijk alle ruimte om te experimenteren. Op het terrein wordt getest hoe dronetechnologie o.a. toegepast kan worden bij een brand, een verkeersongeval, de bewaking van een bedrijventerrein en opsporing van gevaarlijke stoffen. In de Twente Safety Campus worden mensen getraind op rampscenario’s. En een deel van de shelters, waarin vroeger de F16’s hun onderkomen vonden, zijn getransformeerd tot inspirerende huisvesting voor innovatieve bedrijven. Het gebruik van de karakteristieke plek en de samenwerking tussen de innovatieve technologiebedrijven onderling en met de kennisinstellingen, is de kern van Technology Base.”

Technology Base is dus een bedrijvencampus voor technologische bedrijven. Inmiddels zijn er zeventien bedrijven gevestigd op Technology Base. Eén van de bedrijven is AELS, een bedrijf dat onderdelen van vliegtuigen recyclet. “In de volksmond heet het een vliegtuigsloper”, lacht Joep, “maar ze hebben zich gespecialiseerd in het hergebruiken en recyclen van vliegtuigonderdelen, met als doel om de recycling van verkeersvliegtuigen op een volledig circulaire manier aan te pakken. Maar Technology Base is meer dan luchtvaartgebonden bedrijvigheid. Het accent ligt ook op innovatieve technologische bedrijven. We zijn secuur in welke bedrijven we faciliteren”, aldus Joep. 

De ontwikkeling van Technology Base draagt bij aan de economische ontwikkeling van Twente als groene technologische regio. De bedrijven creëren hoogwaardige werkgelegenheid en zorgen voor het aantrekken en behouden van talent in de regio. Rondom de sectoren die op Technology Base actief zijn, organiseren zich clusters van zowel binnen- als buitenlandse bedrijven en instellingen. Onder het label Campus Twente profileert Technology Base zich met de andere Twentse topwerklocaties Kennispark Twente, High Tech Systems Park, XL Businesspark en Connect-U als aantrekkelijke vestigingslocatie. Het zijn de buitenboordmotoren van de regionale economie die zorgen voor internationale allure. 

“Twente mag en moet trots zijn op wat hier is bereikt binnen tien jaar”, vertelt Joep. “Het terrein is in december 2010 gekocht van het Rijk. We zijn pas tien jaar eigenaar. Inmiddels heeft de helft van het gebied dat gekocht is nieuwe functies én nieuwe eigenaren. Voor het gebied Technology Base hebben we na de bijgestelde opdracht van 2015 alle procedures op orde gebracht, de bestemmingsplannen zijn gewijzigd, er is een nieuw luchthavenbesluit, het terrein is bouwrijp gemaakt, nieuwe nutsvoorzieningen zijn aangelegd én de eerste zeventien bedrijven zitten er. Dan kan je tien jaar lang vinden, maar in termen van gebiedsontwikkeling hebben we écht heel voortvarende stappen gezet! Ook als je deze ontwikkeling vergelijkt met de transformaties van de andere Defensieterreinen die gelijktijdig in verkoop gingen.”