Medische neus spoort ziektes op met sensoren en big data

“We kunnen nu al bij de meeste longziekten bij 8 op de 10 patiënten binnen 1 minuut de juiste diagnose stellen”, zegt Frans de Jongh, longfysioloog bij  Medisch Spectrum Twente  in Enschede. Hij is vanuit het ziekenhuis en Universiteit Twente betrokken bij het SpiroNose project; een ‘medische neus’ die ziekten opspoort door de adem van de patiënt te analyseren. Dat doet deze e-nose tijdens een longfunctieonderzoek, met behulp van 8 verschillende sensoren. Die sensoren detecteren moleculen die een indicatie kunnen zijn voor longziekten.

In het kort

  • Met een ‘medische neus’ spoor je ziekten op door de adem van de patiënt te analyseren
  • Medicijnen worden veel beter afgestemd en onnodige onderzoeken worden overgeslagen 

Global Goal

global goal icon
Een diagnose binnen 1 minuut

De uitdaging van het SpiroNose project is de grote hoeveelheid metingen die nodig zijn om een betrouwbare database met resultaten op te kunnen zetten. “Zelfs 8 op de 10 is voor ons als wetenschappers en medisch specialisten nog niet genoeg, we willen dat het stellen van een diagnose 98% accuraat is. Wat we doen om dat te bereiken is het ‘opslaan van de adem kenmerken’ van patiënten met een bepaalde diagnose.  Zo kan er na een meting van 100 patiënten die de diagnose longkanker hebben, een soort model worden samengesteld. De gegevens van de patiënt die daarna een ademtest doet, worden vergeleken met de 100 uit het model. Wanneer er veel overeenkomsten zijn kan gesteld worden dat die patiënt aan dezelfde ziekte leidt.” 

Het SpiroNose project levert de eerste grote database van e-nose bepalingen bij longziekten op in de wereld. Omdat de data van de nieuw ontwikkelde SpiroNose uitwisselbaar zijn, zullen deze gegevens (anoniem) door artsen automatisch via het internet uitgewisseld worden. De centrale opslag van gegevens bestaat al. De komende periode wordt de database gekoppeld aan een zelf lerend algoritme gebaseerd op kunstmatige intelligentie (BreathCloud). Deze koppeling moet ervoor gaan zorgen dat een nieuwe patiënt op basis van zijn uitademingslucht binnen 1 minuut een advies met betrekking tot een eventuele longziekte terugkrijgt van het systeem, bijvoorbeeld via de BreathCloud app bij de huisarts.

Een veel snellere en goedkopere diagnose

Waar normaal sputum (‘long-spuug’) op kweek zou worden gezet, een proces dat al snel meerdere dagen in beslag neemt, kan met de e-nose meteen bepaald worden of er bijvoorbeeld sprake is van een virale infectie of een bacterie. “Zo kunnen medicijnen veel beter worden afgestemd en onnodige onderzoeken worden overgeslagen. Daarmee worden ook veel kosten bespaard.” 

MST is een van de Europese centra waar de SpiroNose in de praktijk getest wordt. In de deelnemende praktijken en centra zullen gedurende 16 maanden e-nose bepalingen bij longpatiënten worden uitgevoerd. Dit levert een database van ten minste 3.000 bepalingen bij patiënten met (verdenking op) astma, COPD, longkanker en andere longaandoeningen. 

Iedereen een eigen mini e-nose

De e-nose is binnen de medische wereld al een tijdje in ontwikkeling. “De sensoren in de eerste neuzen waren zo gevoelig dat ze sneuvelden na een schoonmaakronde met ziekenhuis alcohol. We zijn nu een stuk verder. Een volgende uitdaging is een nano e-nose, waar je veel meer kleine sensoren in kunt verwerken en daardoor meer kunt meten. Zo’n mini nanoneus zou iedereen in de toekomst bijvoorbeeld aan zijn of haar telefoon kunnen hangen. Die nanoneus ‘ruikt door dat laatste kopje cappuccino heen’ en kan je vertellen of je gezond bent of dat je beter contact kunt opnemen met je huisarts. Nu zijn we nog niet zo ver maar over 10 jaar is de e-nose niet meer weg te denken uit de medische wereld!” 

Datum: 18 januari 2017 |

Bron tekst: MST |

Auteur: Twente.com

Lees meer over #techniek